Fugowanie klinkieru (zwane też spoinowaniem) to nic innego jak wypełnianie przestrzeni między cegłami lub płytkami zaprawą cementową. Istnieje kilka technik fugowania klinkieru, które dobiera się do rodzaju cegły, tak by cały proces przeprowadzić sprawnie i uzyskać oczekiwany efekt.
Warto pamiętać, że od spoiny która często stanowi nawet 30% powierzchni ściany, zależy wygląd całej elewacji. Dobrze dobraną wbudowaną spoiną można poprawić wygląd nawet najbrzydszego muru, a przez niepoprawne jej ułożenie osiągnąć efekt wręcz odmienny.
Fugowanie klinkieru. Na sucho czy na mokro?
Istnieje kilka metod spoinowania klinkieru, które dzielimy w zależności od konsystencji użytej zaprawy oraz wykorzystanych do tego celu narzędzi.
1/ Fugowanie przez rozcieranie zaprawy po licu ściany, zwane też szlamowaniem lub spoinowaniem „na mokro”. My nie zalecamy stosowania tej metody.
Takie fugowanie polega na roztarciu z użyciem gumowej pacy, plastycznej zaprawy do spoinowania po licu ściany w taki sposób, by szczelnie wypełnić przestrzenie między cegłami lub płytkami klinkierowymi. Metoda ta pozwala na bardzo szybkie wypełnienie szczelin i uzyskujemy w niej szczelną, wykonaną do lica cegły/płytki klinkierowej gładką spoinę. Jednak metodę tą można stosować tylko w przypadku jednego rodzaju wyrobów z klinkieru – do cegieł i płytek szkliwionych (glazurowanych). Zastosowanie tej metody fugowania do innych rodzajów wyrobów klinkierowych, wiąże się z koniecznością wielokrotnego ich mycia w celu usunięcia mleczka cementowego, co jest trudne. A w przypadku chłonnych podłoży jakimi są np. cegły i płytki ceramiczne ręcznie formowane wręcz nie możliwe.
2/ Fugowanie klinkieru przez wypełnianie spoin rękawem do spoinowania.
Polega na wciśnięciu w przestrzenie między cegłami/płytkami plastycznej zaprawy z użyciem rękawa lub pistoletu do spoinowania (fugownicy) a następnie uformowaniu wstępnie stwardniałej zaprawy w założony sposób (zlicowana z powierzchnią muru/cofnięta względem lica muru). Metoda ta jest najczęściej stosowana w przypadku produktów o nieregularnych kształtach, przez co znajduje zastosowanie zwykle w przypadku okładzin z kamienia naturalnego.
3/ Fugowanie klinkieru na półsucho, zaprawą o konsystencji mokrej ziemi.
Najczęściej stosowaną i jednocześnie zalecaną metodą fugowania cegieł i płytek klinkierowych, jest metoda polegająca na wypełnieniu przestrzeni między nimi zaprawą o konsystencji mokrej ziemi (na tyle mokrej, by po ściśnięciu w dłoni pozostawała zwarta, ale jednocześnie na tyle sucha, by nie brudziła dłoni i nie wyciekała między palcami).
Fugowanie na półsucho wykonuje się z użyciem narzędzia zwanego kielnią spoinówką, a sam zabieg polega na zgarnianiu z metalowej tacki zaprawy i wciskaniu jej w przestrzenie między cegłami lub płytkami. Metoda ta pozwala na kontrolę wypełnienia spoiny zaprawą i uzyskanie przez to różnych efektów estetycznych. Jest to to najczystsza metoda fugowania.
Czym i jak fugować klinkier? Materiały i narzędzia
Do przygotowania zaprawy do spoinowania potrzebne są – pojemnik na zaprawę, mieszadło oraz miarka do odmierzania właściwej ilości wody. Do przeprowadzenia zabiegu fugowania potrzebne są tacka na zaprawę, pędzel lub szczotka do finalnego oczyszczenia muru z resztek zaprawy oraz dwie kielnie spoinówki: długa do wypełniania spoin poziomych oraz krótka do wypełniania spoin pionowych.
Fugowanie klinkieru – praktyczne rady
Spoinowanie nie jest czynnością trudną, natomiast wymaga konsekwencji, dokładności i czystości prowadzonych prac. Jedną z ważniejszych rzeczy jest przygotowanie zaprawy zgodnie z instrukcją producenta. Przestrzeganie kluczowych zaleceń – jak ilość dozowanej wody, czas w którym musimy wbudować zaprawę (tzw. czas otwarty), czy chociażby data przydatności do użycia jest fundamentalne dla dobrego efektu końcowego. Bardzo ważnym w celu zachowania parametrów zaprawy, a zwłaszcza powtarzalności koloru, jest jednakowe dozowanie wody do każdego zarobu. Prace należy prowadzić w możliwie neutralnych warunkach. Nie wolno pracować w pełnym słońcu, w czasie opadów czy mrozu – należy też zwrócić uwagę na temperaturę podłoża, które nie może być ani zmrożone ani gorące.
W przerwie prac lub po ich zakończeniu należy osłaniać mur swobodnie zwisającym welonem z folii, w celu zabezpieczenia muru przed opadami i wypłukaniem świeżej zaprawy ze spoin.
Jeżeli w trakcie prac zdarzy się ubrudzić lico muru zaprawą, to w przypadku cegieł/płytek o gładkim licu zabrudzenie usuwamy natychmiast wilgotną ściereczką. Jeśli to samo zdarzy się na licu cegły lub płytek o strukturze porowatej, zabrudzenie pozostawiamy do związania. Łatwo zauważyć, że wyroby ręcznie formowane obsypują się piaskiem – nie jest to przypadek. Na licu cegieł i płytek celowo pozostawiana jest warstwa piasku po to, by jeśli zdarzy się je zabrudzić, można było to zabrudzenie wraz z warstwą piasku usunąć. Robi się to na zakończenie procesu spoinowania – całą elewację po stwardnieniu zaprawy należy wyszczotkować, w celu usunięcia owej ochronnej warstwy piasku wraz z potencjalnymi zabrudzeniami i resztkami zaprawy.
