Cegła to najpopularniejszy rodzaj wyrobów z klinkieru, chętnie wybierany do wykonania ogrodzeń, małej architektury ogrodowej, elewacji, a także dekoracyjnych murków i ścian w pomieszczeniach. Choć z pozoru doskonale jest wszystkim znana, cegła – oferowana w wielu kolorach, wielkościach, rodzajach – potrafi zaskoczyć walorami dekoracyjnymi i użytkowymi. Warto je poznać.
Cegła, podobnie jak pozostałe wyroby z klinkieru, powstaje z mieszaniny gliny wypalanej w temperaturze ponad 1000°C. Ten sposób produkcji odpowiada za niezwykłą trwałość gotowego produktu, szacowaną na setki lat. Z kolei dobór surowca z konkretnego złoża oraz precyzyjna regulacja parametrów wypału przekłada się na kolor finalnego produktu.
Cegła – do wyboru, do koloru
Warto podkreślić, że naturalna paleta barw klinkieru rozciąga się od wariantów bieli i szarości przez tony żółte, pomarańczowe, czerwone i brązowe, aż po grafity i czernie. Uzyskać inne kolory (m.in. odcienie niebieskiego czy zielonego) albo wzbogacić lico o dekoracyjne cieniowanie pozwala proces angobowania, tzn. barwienia powierzchni przy użyciu określonego minerału lub tlenku metalu. Ponieważ odbywa się to jeszcze przed wypalaniem, uzyskane rezultaty są równie trwałe, co cegła sama w sobie.
Gładkie lico czy intrygująca faktura?
Najpopularniej stosowana w Polsce cegła w ognistym odcieniu czerwieni zwykle ma lico gładkie, a formę perfekcyjnie prostopadłościenną. Oferta rynkowa klinkieru i pod tym względem jest jednak niezwykle bogata, na co wpływa dostępność m.in. wspaniałych cegieł ręcznie formowanych, oznaczanych symbolem HF (hand-formed). Walorami fakturalnymi uwagę zwraca cegła z Patoki – klinkier dla konesera, obejmujący m.in. modele rozmaicie postarzane, z celowo nierównymi krawędziami, spiekami, ożużleniami czy efektem przypominającym wytrawianie. Ponieważ współpraca klinkieru ze światłem (refleksy lub światłocień) wyraźnie wpływa na odbiór gotowej ściany czy ogrodzenia, warto i na ten aspekt zwrócić uwagę przy zakupie, a najlepiej próbkę (egzemplarz wstępnie wybranego rodzaju cegły) zabrać na plac budowy i obejrzeć w typowych dla niego warunkach.
Cegła na miarę… potrzeb
Poszczególne rodzaje cegły różnić się mogą jednak nie tylko kolorem i fakturą, ale także wielkością. Typowe współcześnie wymiary to 250×120×65mm, a cegły połówkowej 250×60×65mm. Ta druga jest więc równie długa, lecz o połowę węższa od standardowej. Niemniej nie brakuje modeli o innych wymiarach, m.in. wysnutych z historii architektury. Cegły połówkowe z cegielni Patoka mają wymiar 250×55×65mm, czyli o 5mm węższy od typowego. Ciemnobrązowa cegła Alt Tessin firmy LHL Klinkier w wersji zasadniczej liczy mniej, bo 240×115×52mm, z kolei czerwonobrązowa Alt Classic 240×115×71mm – jest więc krótsza i wyższa. Dodatkową rozmaitość parametrów wprowadza wspomniana już cegła ręcznie formowana. Przykładowo wielokolorowa cegła Nevel o surowej, nieregularnej formie, budząca skojarzenia z murem starej kamienicy – ma wymiary 208×98×64mm. Osobny wątek tworzy cegła modułowa Arte, przeznaczona do wykonywania w ścianach 3-warstwowych elewacji klinkierowych z możliwością murowania tradycyjnie – z przewiązaniem lub w sposób modułowy – bez wiązania. Ta ma wymiary 250×90×130mm i stanowi podwójny – ze względu na wysokość – moduł tradycyjnej cegły.
Liczy się wnętrze: cegła lita, szczelinowa, perforowana
Dotąd mówiliśmy głównie o sprawach łatwo dostrzegalnych z zewnątrz. Na koniec więc kilka słów o niewidocznym w gotowej konstrukcji wnętrzu cegły, które może być pełne, szczelinowe lub perforowane. Dwa ostatnie określenia odnoszą się do formy prześwitów – większych w pierwszym przypadku, a drobniejszych w drugim. Wszędzie tam, gdzie po wymurowaniu nie będzie ryzyka wnikania wody, można z powodzeniem stosować cegły perforowane i szczelinowe. W przypadku zbiorników, oczek wodnych, czy kominów lub ich obudów, rekomendowana jest cegła pełna, która ze względu na swoją zwartą formę jest wyrobem szczelnym.
Cegła pełna jest również niezastąpiona wszędzie tam, gdzie widać nie tylko główkę (krótszy bok) lub wozówkę (dłuższy), lecz także spód czy wierzch cegły – nieraz odsłonięty na zakończeniach murków, przy murowanych z cegły daszkach itp. W ofercie LHL Klinkier, Lode i Patoka poszczególne modele dostępne są w różnych wariantach (pełne i z otworami, całe i połówki, a prócz cegieł także specjalne kształtki). W jednej realizacji bez problemu można łączyć elementy o bliźniaczym wyglądzie, a zróżnicowanej budowie wewnętrznej.
